Juist wanneer leerlingen dingen lastig vinden op school en hard moeten werken om iets onder de knie te krijgen, is het van belang dat ze leren hoe ze een positieve mindset kunnen behouden. Een positieve mindset focust op de vooruitgang die mogelijk is wanneer leerlingen doorzetten als iets moeilijk is. In dit artikel geven we je 5 strategieën die helpen bij het ontwikkelen van een groeimindset bij je leerlingen.
1: Stimuleer optimisme over leren
Een optimistische kijk op leren zorgt ervoor dat leerlingen gemotiveerder en alerter zijn. Gebruik hiervoor de volgende strategieën:
- Laat zien dat je zelf optimistisch bent en bespreek voorbeelden van deze manier van denken. Zeg bijvoorbeeld: ‘We wisten dat dit een lastige opdracht zou zijn, maar we hebben niet opgegeven en hard gewerkt. Kijk eens wat we daarmee voor elkaar hebben gekregen!’
- Benoem voorbeelden van jezelf en vertel hoe je hindernissen hebt overwonnen tijdens leerprocessen. Leerlingen realiseren zich hierdoor dat iedereen weleens iets moeilijks moet doen.
- Vertel over de voordelen van optimisme, in het leren en in het leven.
- Creëer een positief leerklimaat door vragen te stellen als: ‘Wat was het beste dat er vandaag gebeurd is?’ of ‘Wat was de beste fout van vandaag?’
2: Leer leerlingen effectiever leren
Wanneer leerlingen die worstelen met leersituaties ontdekken hoe ze cognitieve strategieën kunnen gebruiken, zullen ze eerder denken en leren op hogere niveaus. Denk bijvoorbeeld aan strategieën om je te concentreren en om effectiever te studeren.
3: Groei bijhouden
Maak een ‘Groeimap’ waarin leerlingen bewijzen kunnen verzamelen van alles wat ze hebben geleerd. Het helpt hen bij het bewustworden en onthouden van behaalde successen. Dit kun je bijvoorbeeld als volgt doen:
- Geef iedere leerling een mapje dat kan dienen als ‘Groeimap’.
- Vraag de leerlingen om het woord ‘Groei’ op het mapje te schrijven en/of laat ze een tekening maken over iets dat staat voor succes.
- Vraag de leerlingen elke dag om voorbeelden van groei in hun mapje te stoppen, bijvoorbeeld afgeronde taken of voorbeelden van vooruitgang op een bepaald vlak.
- Herinner de leerlingen er iedere dag aan om in hun Groeimap te kijken. Hoe meer verbinding ze voelen met eerdere prestaties, hoe positiever hun mindset kan worden en hoe succesvoller ze op langere termijn zullen zijn.
4: Evalueer groeigericht
Zorg voor regelmatige evaluatiemomenten die leerlingen inzicht geven in hun leerprocessen en die vooruitgang zichtbaar maken. Op basis van de informatie die verkregen wordt, kun je leerlingen waar nodig extra instructie en feedback geven. Groeigerichte evaluaties zorgen ervoor dat leerlingen hun sterke punten ontdekken en inzicht krijgen in de gebieden die nog geoefend of versterkt moeten worden. Voorbeelden van groeigerichte evaluaties zijn bijvoorbeeld klassendiscussies, gesprekken met individuele leerlingen, het bekijken van het werk van leerlingen of observaties ten aanzien van de wijze waarop leerlingen toepassen wat ze geleerd hebben. Leerlingen kunnen ook zelfevaluaties doen, bijvoorbeeld door middel van persoonlijke checklists, zodat ze hun eigen voortgang in de gaten kunnen houden. Het bijhouden van hun groei, inclusief de uitdagingen die ze hebben overwonnen, helpt bij het ontwikkelen van een groeimindset.
5: Laat leerlingen kiezen
Wanneer leerlingen in leersituaties onderwerpen kunnen kiezen die hen persoonlijk interesseren, is de kans groter dat ze hun interesse en motivatie behouden tijdens het leerproces. Door hen keuzes te geven, benadruk je tevens dat zij aan het stuur staan wanneer het om leren gaat.
Er is niets fijners voor leraren dan kwartjes te zien vallen wanneer worstelende leerlingen iets nieuws leren en overtuigd raken van het feit dat ze kunnen blijven groeien en ontwikkelen door hard te werken en de juiste strategieën te gebruiken.
Dit artikel is vrij gebaseerd op dit (Engelstalige) artikel