De optimale leraar-houding: groeimindset, self-efficacy en het pygmalioneffect in de klas

Jouw eigen houding ten opzichte van leren en ontwikkeling heeft een enorme impact op je leerlingen. In dit artikel willen we je laten zien waarom het belangrijk is om je professionele leerhouding te optimaliseren. Deze leerhouding die bestaat uit drie elementen: de groeimindset, self-efficacy, en het Pygmalioneffect.

We zullen eerst even deze termen kort uitleggen:

Groeimindset:

Vanuit een groeimindset ben je ervan overtuigd dat intelligentie en vaardigheden kunnen worden ontwikkeld door inspanning en toewijding. Door deze groeimindset bij jezelf te ontwikkelen, ben je (steeds beter) in staat leerlingen te stimuleren om uitdagingen aan te gaan en fouten te zien als kansen voor groei. Ook zul je bij het inrichten van je onderwijs andere keuzes gaan maken als het gaat om differentiatie, samenwerking en het opbouwen van lessen die leerlingen echt uitdagen.

Self-efficacy

Dit principe draait om het geloof van jouw leerlingen dat ze in staat zijn om uitdagingen aan te gaan, dat ze in staat zijn om specifieke taken uit te voeren en doelen te bereiken. De mate waarin een leerling self-efficacy ervaart is cruciaal als het gaat om leren en uitdagingen aangaan.

Net zoals leerlingen, ervaar jij als leraar ook een zekere mate van self-effiacy, en dit verschilt op allerlei vlakken. Als het gaat om je professionele handelen kun je een hoge of lage mate van self-efficacy ervaren: je hebt bijvoorbeeld veel of weinig vertrouwen dat je in staat bent om een bepaalde groep leerlingen de lesstof bij te brengen. Of je hebt veel of weinig vertrouwen dat je een bepaald vak goed kunt geven. We noemen dit ook wel teacher-efficacy. Het is waarschijnlijk weinig verrassend als we hier vertellen dat een hoge teacher-efficacy bijdraagt aan betere prestaties van leerlingen.

En dan nog het Pygmalioneffect

Het Pygmalioneffect (lees hier ons eerdere artikel over Pygmalioneffect) benadrukt hoe jouw verwachtingen invloed hebben op het gedrag en de prestaties van jouw leerlingen. In de praktijk betekent dit dat jouw verwachtingen een aanzienlijke impact kunnen hebben op de prestaties van jouw leerlingen. Als jij gelooft in het ontwikkelpotentieel van jouw leerlingen, stel je waarschijnlijk hogere verwachtingen. Deze hogere verwachtingen leiden vaak tot verhoogde inspanningen van jouw leerlingen en uiteindelijk tot betere prestaties. Het omgekeerde geldt ook: lage verwachtingen kunnen leiden tot verminderde inspanningen en prestaties.

Drie-eenheid in de praktijk:

Deze drie principes komen heel mooi samen in deze afbeelding en we schetsen hieronder hoe sterk deze met elkaar verbonden zijn. Het geloof in ontwikkelbaarheid (groeimindset) vormt de basis voor het vergroten van self-efficacy. Door te geloven dat je in staat bent om je potentieel te vergroten, ga je vaker en met meer plezier uitdagingen aan. Zo zul je ervaren hoe het is om nieuwe dingen te leren en wat daarbij komt kijken.

Deze leerervaringen versterken je self-efficacy: je gelooft dat je in staat zult zijn om nieuwe dingen te leren zodat je een taak of doel zult behalen. Dus: hoe vaker je door een Leerkuil gaat, hoe meer je erop gaat vertrouwen dat je manieren vindt om door een volgende Leerkuil te komen.

Zo werkt dat ook voor de toename van je teacher-efficacy. Je kunt ook op professioneel vlak het vertrouwen ontwikkelen dat je in staat bent om leerlingen naar een hoger plan te brengen: je gelooft dat je de capaciteiten en competenties hebt (ontwikkeld) om invloed te hebben op de ontwikkeling van je leerlingen. En daarmee nemen de verwachtingen (Pygmalioneffect!) die je over je leerlingen hebt ook toe. Je kunt hogere verwachtingen van leerlingen hebben, omdat je het vertrouwen hebt dat je in staat bent om ze te helpen ontwikkelen.

Andersom werkt het ook: wanneer jij een lage mate van teacher-efficacy ervaart (die vaak samenhangt met een meer vaste mindset), geloof je dat je niet in staat bent om goed les te geven of een klas te begeleiden. We zien dit in het PO vaak terug bij vakken als muziek, gym of techniek. In het VO zien we dit vaker terug bij het lesgeven aan verschillende doelgroepen. Wanneer je ervan overtuigd bent dat je de aanleg niet hebt, ben je van mening dat je dit niet goed kunt. Je ervaart dus een lage teacher-efficacy en stelt je verwachtingen van de leerlingen naar beneden bij. En zo zullen de prestaties van deze leerlingen dan ook achterblijven.

Meer weten?

In onze trainingen nemen we je graag mee in dit principe en sporen we je met oefeningen aan om deze drie principes in je klas, je team en school te vergroten. Wil je hier meer over weten? Dit hebben we te bieden:

  • Binnenkort verkrijgbaar: Team up! Een kaartenset met 60 prikkelende vragen om self- en teamefficacy te versterken. Houd onze webshop in de gaten!
  • Webinar self-efficacy op 27 februari – dit gaat over het vergroten van self-efficacy bij kinderen van 0-99 jaar. Klik hier voor meer info.
  • Platform Mindset- de podcast: aflevering 13 gaat over self-efficacy. Hier vind je de podcast.
  • Teamtraining – Wij verzorgen je teamtraining over dit onderwerp. Kijk eens op deze pagina voor de mogelijkheden
  • Online training – ook in onze online training komt dit thema aanbod en krijg je handvatten om de self-efficacy te vergroten